Συνδεσιμότητα μονάδων Βιομεθανίου στα δίκτυα

Συνδεσιμότητα μονάδων βιομεθανίου με την κατανάλωση.

Η ιστορία του Βιοαερίου-προς-ηλεκτρισμό που αναπτύχθηκε την προηγούμενη δεκαετία δεν στερούνταν οικονομικής ενίσχυσης και η ηλεκτροπαραγωγή από Βιοαέριο θα μπορούσε να είναι πολλαπλάσια αυτής που έχουμε σήμερα. Η βασική τροχοπέδη στην ανάπτυξη ήταν η πρόσβαση στο δίκτυο, όπου ο βασικός φορέας από τον οποίο εξαρτιόταν η σύνδεση (ο ΔΕΔΔΗΕ) πρόβαλε πεισματικά εμπόδια, τα οποία δεν αντέχουν σε καμία τεχνική κρίση (κορεσμός δικτύου λόγω Φωτοβολταϊκών, χωρητικότητα τοπικών δικτύων, ρεύμα βραχυκύκλωσης, προαπαιτούμενη ΑΕΠΟ κλπ.). Και αυτά στο δίκτυο μέσης τάσης που πρακτικά φθάνει σε κάθε γωνιά της Ελλάδας, το δε κόστος σύνδεσης δεν ξεπερνά κατά κανόνα το 2-3% της αξίας της επένδυσης.

Οι επιλογές για την σύνδεση των μονάδων Βιομεθανίου με την κατανάλωση είναι:

1. Για τις μονάδες βιομεθανίου που βρίσκονται ή σχεδιάζεται η χωροθέτησή τους κοντά στο δίκτυο μεταφοράς του ΔΕΣΦΑ, η σύνδεση μπορεί να γίνεται στο σύστημα υψηλής πίεσης (περίπου 70 Bar).
2. Σε περιοχές όπου η σύνδεση με το δίκτυο του ΔΕΣΦΑ είναι ατελέσφορη, οι μονάδες βιομεθανίου (υπάρχουσες ή προγραμματιζόμενες) θα μπορούσαν να τροφοδοτήσουν δίκτυα που αναπτύσσουν εταιρείες διανομής. Οι συνδέσεις αυτές κατ΄αρχήν θα γίνονται στα δίκτυα μέσης πίεσης, χωρίς να αποκλείεται η σύνδεση στα δίκτυα χαμηλής πίεσης.
3. Οι μονάδες Βιομεθανίου έχουν την δυνατότητα φόρτωσης βυτιοφόρων συμπιεσμένου μεθανίου για παραδόσεις τόσο σε σταθμούς ανεφοδιασμού οχημάτων όσο και στα δίκτυα όπου θα επιλεγεί αυτή η μεθοδολογία μεταφοράς (ενδεικτικά: Γιαννιτσά, Βέροια, Ορεστιάδα, Γρεβενά). Πρόκειται για το ένα είδος «εικονικών» αγωγών.
4. Ιδιαίτερη μνεία γίνεται στην μεταφορά του Βιομεθανίου σε υγροποιημένη μορφή σε κρυογενικές συνθήκες. Πρόκειται για μια πρακτική που εφαρμόζεται ήδη σε πολλές χώρες της Ευρώπης με κύριους αποδέκτες προς το παρόν τις θαλάσσιες μεταφορές και τα βαρέα οχήματα. Η προσθήκη της προοπτικής τροφοδοσίας των Ιωαννίνων και ενδεχομένως πόλεων της Δυτικής Μακεδονίας (προσωρινά μέχρι την επέκταση του αγωγού της Δυτικής Μακεδονίας) έρχεται να αυξήσει τον αριθμό των συστημάτων που ήδη έχουν αναγγελθεί ως υποψήφια για τροφοδοσία με ΥΦΑ: Ηγουμενίτσα, Άρτα, Πρέβεζα, Αγρίνιο, Πάτρα, Πύργος, Καλαμάτα, Σπάρτη. Οι εν λειτουργία μομάδες Βιοαερίου ήδη έχουν σοβαρό πλήθος στις περιοχές που θα εξυπηρετηθούν με ΥΦΑ και βρίσκονται σε πολύ μικρότερες αποστάσεις από τον ΣΦΒΟ της Ρεβυθούσας, μειώνοντας το κόστος μεταφοράς (αριθμός οχημάτων, λειτουργικό κόστος, καύσιμα) κατά τουλάχιστον 70%. Ένα δε πρόσθετο πλεονέκτημα την εικονικών αγωγών που βασίζονται στο ΥΦΑ είναι η δυνατότητα μακροχρόνιας αποθήκευσης του προϊόντος στις δεξαμενές υποδοχής των εξυπηρετούμενων πόλεων, εξασφαλίζοντας έτσι για τις μονάδες παραγωγής την επιθυμητή σταθερή παραγωγή, ανεξαρτήτως εποχικών διακυμάνσεων της κατανάλωσης.
5. Τέλος, η πρακτική της μεταφοράς σε υπερσυμπιεσμένη (250 bar) ή υγροποιημένη μορφή είναι δυνατόν να χρησιμοποιηθεί για την τελική έγχυση στα διασυνδεδεμένα δίκτυα μεταφοράς ή διανομής στις περιπτώσεις όπου η άμεση σύνδεση μέσω φυσικών αγωγών δεν είναι οικονομικά βιώσιμη λόγω απόστασης των παραγωγικών μονάδων από τα πλησιέστερα διαθέσιμα σημεία σύνδεσης των δικτύων. Στην περίπτωση αυτή ουσιαστικά μιλάμε για υβριδικούς αγωγούς μεταφοράς.

Οι σημερινές (Σεπτέμβριος 2025) δυνατότητες για την σύνδεση των μονάδων Βιομεθανίου με την κατανάλωση με βάση το πρόσφατα (Ιούλιος 2025) δημοσιευμένα νομοθετικά (Ν. 5215/2025) και κανονιστικά (απόφαση ΡΑΑΕΥ Ε-184/2025 – Κώδικας Διαχείρισης Δικτύου Διανομής, Απόφαση ΥΠΕΝ 86000/2136 – Κανονισμός Εγκατάστασης και Λειτουργίας Μονάδων Παραγωγής Βιομεθανίου) κείμενα περιορίζονται σε μικρό μέρος των παραπάνω επιλογών, δεδομένου ότι:

1. Δεν έχει ακόμη συνταχθεί και εγκριθεί από την ΡΑΑΕΥ τροποποιημένος Κώδικας Διαχείρισης ΕΣΦΑ (Δίκτυο Μεταφοράς), με την εισαγωγή διατάξεων που αφορούν στο Βιομεθάνιο.
2. Στον εγκεκριμένο από την ΡΑΑΕΥ Κώδικα Διαχείρισης Δικτύου Διανομής, ορίζονται οι αρμοδιότητες, κατασκευή και λειτουργία των εγκαταστάσεων σύνδεσης των μονάδων. Όμως, η έγκριση ή απόρριψη αίτησης σύνδεσης ή αίτησης επανεξέτασης επαφίεται στην κρίση του Διαχειριστή, χωρίς τη δυνατότητα προσφυγής σε ανεξάρτητο όργανο γνωμοδότησης και τελικής απόφασης, όπως είναι η ΡΑΑΕΥ. Ως προς το οικονομικό μέρος του έργου διασύνδεσης, εικάζεται (χωρίς να αναφέρεται ρητά στον Κώδικα) ότι θα εφαρμόζονται οι προβλέψεις του Ν. 5215/2025 με συμμετοχή του παραγωγού στο 0, 50, 100% της δαπάνης του αγωγού διασύνδεσης, αναλόγως του μήκους του αγωγού (0-3, 3-10, >10 χλμ.)
3. Στον ίδιο Κώδικα (άρθρο ΙΙ, παρ. 7) αναφέρεται η εξέταση λύσεων «εικονικού» αγωγού (bioCNG), χωρίς να γίνεται μνεία της ανάληψης του κόστους κατασκευής, προμήθειας και λειτουργίας των εγκαταστάσεων φόρτωσης βυτιοφόρων, των ίδιων των Βυτιοφόρων και των εγκαταστάσεων αποσυμπίεσης και έγχυσης στα σημεία παραλαβής.
4. Στον ίδιο Κώδικα (άρθρο ΙΙ, παρ. 7) αναφέρεται η εξέταση λύσεων «εικονικού» αγωγού (bio LNG), χωρίς να γίνεται μνεία της ανάληψης του κόστους κατασκευής, προμήθειας και λειτουργίας των εγκαταστάσεων φόρτωσης βυτιοφόρων, των ίδιων των Βυτιοφόρων και των εγκαταστάσεων αεροποίησης στο σημείο παραλαβής και έγχυσης στα σημεία παραλαβής.
5. Ανάλογες αναλυτικές προβλέψεις για εγκατάσταση Μονάδων Ελέγχου και Μέτρησης Βιομεθανίου (Μ.Ε.Μ.) σε μη Συνδεδεμένες Μονάδες, χωρίς όμως σαφή πρόβλεψη για μεταφορά bio-CNG ή bioLNG και έγχυση στο ΕΣΦΑ υπάρχουν στο μη εγκεκριμένο ακόμη σχέδιο Κώδικα του ΔΕΣΦΑ.
6. Δεν υπάρχει καμία πρόνοια για ταυτόχρονη διαχείριση και συντονισμό μεταξύ ENAON/HENGAS και ΔΕΣΦΑ των αιτήσεων για εξέταση εναλλακτικών σημείων σύνδεσης προς τις δυο κατηγορίες δικτύων. Ο ρόλος της ΡΑΑΕΥ σε αυτού του είδους αποφάσεις θα πρέπει να είναι αποφασιστικός, αλλά δεν έχει ακόμη θεσμοθετηθεί.

Ως αποτέλεσμα των παραπάνω, αλλά και της απαίτησης πριν από την οποιαδήποτε αίτηση σύνδεσης να έχει εκδοθεί ΑΕΠΟ, είναι ενδεχόμενο ελάχιστες μονάδες να ξεκινήσουν διαδικασία αδειοδότησης, παρά τα μέτρα στήριξης που αναμένεται να δημοσιοποιηθούν και να τεθούν σε ισχύ.

Η εταιρεία Αγρομεθάνιο Ελλάδος Α.Ε. μπορεί να προτείνει και να μελετήσει την πλέον πρόσφορη για την θέση της μονάδας λύση σύνδεσης (φυσικής ή «εικονικής), να διαχειριστεί τις αιτήσεις σύνδεσης και την όλη διαδικασία κατάρτισης συμβάσεων και εκτέλεσης των έργων διασύνδεσης. Μέρος της διαδικασίας σύνδεσης και προϋπόθεση για ενεργοποίησή της είναι η περιβαλλοντική αδειοδότηση.