loader image
Αρχική  /  Γιατί Βιομεθάνιο  /  Νόμος & Στόχοι του ΕΣΕΚ

Ο Νόμος για το Βιομεθάνιο και οι στόχοι του ΕΣΕΚ

Το πιο πρόσφατο αναθεωρημένο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) έθεσε για το 2030 (πρώτο ορόσημο) ως στόχο μείωσης εκπομπών Αερίων του Θερμοκηπίου (ΑτΘ) ως προς το 1990 ποσοστό 58% (έναντι 55% αυτού της ΕΕ). Ο στόχος αυτός κρίνεται ιδιαίτερα φιλόδοξος, αν όχι ουτοπικός, αφού όλες οι ενδείξεις είναι ότι επιμέρους στόχοι σε κάποιους τομείς είναι πολύ δύσκολο να επιτευχθούν εξ αιτίας του υψηλού κόστους υποκατάστασης συμβατικών πηγών με ανανεώσιμες, σε συνδυασμό με την απουσία καθεστώτων στήριξης. Χαρακτηριστικά παραδείγματα επ’ αυτού είναι ο κτιριακός τομέας και οι μεταφορές.

Το Βιομεθάνιο, βάσει υπολογισμών που σχετίζονται με τον τρόπο παραγωγής του, αλλά και τη μορφή ενέργειας που υποκαθιστά, προσφέρει μείωση των εκπομπών Αερίων του Θερμοκηπίου (ΑτΘ) πολλαπλάσια (άνω του 4πλάσιου) από τη μείωση που επιτυγχάνεται με την ηλεκτροπαραγωγή από ισοδύναμο Βιοαέριο. Είναι, λοιπόν, αυτονόητο ότι το Βιομεθάνιο, με κριτήριο τις εκπομπές ΑτΘ, είναι σε βάθος χρόνου η μοναδική βιώσιμη προοπτική, με σταδιακή αντικατάσταση του ήδη εγκατεστημένου δυναμικού ηλεκτροπαραγωγής (μετατροπή υπαρχουσών μονάδων βιοαερίου), αλλά και ανάπτυξη πρόσθετου δυναμικού παραγωγής βιομεθανίου (επαύξηση δυναμικού υπαρχουσών μονάδων, δημιουργία νέων μονάδων αποκλειστικά βιομεθανίου).

Αυτή η προοπτική αποτυπώνεται στο ΕΣΕΚ με εμφαντικό τρόπο, όπου οι προβλέψεις ετήσιας παραγωγής  (σε ισοδύναμη παραγωγή Βιοαερίου, με σχέση 1 TWhf καυσίμου <=> 0,4 TWhe ηλεκτρικές) μέχρι το 2050 είναι:

ΜΟΡΦΗ ΑΠΕΈτος 2025Έτος 2030Έτος 2040Έτος 2050
ΗΛΕΚΤΡΟΠΑΡΑΓΩΓΗ3,0 (3,5*)2,00,00,0
ΒΙΟΜΕΘΑΝΙΟ0,02,13,64,6
ΣΥΝΟΛΟ3,0 (3,5*)4,13,64,6

 

*Σύμφωνα με το στατιστικό δελτίο του EBA, και κατόπιν προβολής προηγούμενων ετών στο 2025, η αναμενόμενη ισοδύναμη παραγωγή ηλεκτρισμού από αγροτικές μονάδες για το 2025 είναι 3,5 TWhf.

Το ΕΣΕΚ δεν περιορίζεται στον προσδιορισμό των στόχων, αλλά παραθέτει ένα σύνολο μέτρων πολιτικής για την ανάπτυξη του βιομεθανίου, τα οποία συνοψίζονται στα εξής:

1. Ανάπτυξη κανονιστικού πλαισίου για την προώθηση του βιομεθανίου
2. Εφαρμογή καθεστώτος στήριξης των μονάδων παραγωγής βιομεθανίου
3. Προώθηση των πιστοποιητικών ανανεώσιμου αερίου από το παραγόμενο βιομεθάνιο
4. Δημιουργία εφοδιαστικής αλυσίδας μέσω της εφαρμογής στοχευμένων δράσεων για τη συλλογή των απαιτούμενων πρώτων υλών
5. Σχεδιασμός πιλοτικών δράσεων για την προώθηση συμπιεσμένου και υγροποιημένου βιομεθανίου σε περιοχές που δεν καλύπτονται από τα συστήματα μεταφοράς και διανομής φυσικού αερίου

 

Θα ανέμενε κανείς ότι, λόγω του επείγοντος του σχεδίου και της προσδοκίας να επιτευχθεί στα 5 πρώτα χρόνια το 46% του στόχου του 2050 (25 χρόνια από σήμερα), ο σχετικός νόμος – πλαίσιο θα περιελάμβανε και τις 5 δράσεις, ορίζοντας το περιεχόμενο και τους φορείς υλοποίησης των κανονιστικών μέτρων.

Ο Νόμος 5125/2025 (4-7-25) αναφέρεται μεν στα 3 πρώτα μέτρα, παραπέμποντας τις λεπτομέρειες εφαρμογής τους σε μεταγενέστερες Υπουργικές αποφάσεις και άλλα κανονιστικά μέτρα, ενώ για τα σημεία 4 και 5 (ούτως ή άλλως ασαφή ως προς την διατύπωσή τους) δεν υπάρχει καμία μνεία.

Βάσει των προβλέψεων του Ν. 5125/2025  , δημοσιεύτηκαν δυο κανονιστικά έγγραφα, απολύτως απαραίτητα για την έναρξη των οποιωνδήποτε διαδικασιών αδειοδότησης και αξιολόγησης εκ μέρους των επενδυτών της δυνατότητας (όχι ακόμη της σκοπιμότητας) ενασχόλησης με το Βιομεθάνιο. Τα έγγραφα αυτά είναι:

  1. Ο Κανονισμός Εγκατάστασης και Λειτουργίας (Απόφαση ΥΠΕΝ ΔΑΠΕΕΚ/86000/2136, 31-7-25), με βασικό αντικείμενο τις αδειοδοτικές διαδικασίες.
  2. Ο Κώδικας διαχείρισης δικτύου Διανομής (30-7-25), όπως εγκρίθηκε από την ΡΑΑΕΥ κατόπιν επείγουσας διαβούλευσης

Αυτά τα δυο έγγραφα είναι μεγάλης σημασίας για την ανάπτυξη της παραγωγής Βιομεθανίου. Όμως, το περιεχόμενό τους περιλαμβάνει κανόνες και διαδικασίες που επιβάλλουν μεγάλες καθυστερήσεις και αβεβαιότητες που αποθαρρύνουν τους ενδιαφερόμενους, ανεξάρτητα από το περιεχόμενο του αναμενόμενου καθεστώτος οικονομικής (επενδυτικής και λειτουργικής) στήριξης.

  1. Το αδειοδοτικό.

Σύμφωνα με το νέο κανονισμό για την ίδρυση μίας μονάδας βιομεθανίου χρειάζονται 4 άδειες – εγκρίσεις: (1) Περιβαλλοντική, (2) Όροι σύνδεσης (3) Άδεια εγκατάστασης, (4) Άδεια λειτουργίας. Για την απονομή των όρων σύνδεσης απαιτείται εγκεκριμένη περιβαλλοντική – δεν προβλέπεται διαδικασία προσωρινών όρων σύνδεσης πριν από της περιβαλλοντική. Για την αδειοδότηση της ηλεκτροπαραγωγής, μέχρι το 1 MW χρειαζόντουσαν μόνο οι δυο πρώτες, και μάλιστα τα πρώτα χρόνια υπήρχε η δυνατότητα να ξεκινήσει η διαδικασία έκδοσής τους ταυτοχρόνως. Αν ο μέσος χρόνος αδειοδότησης για την ηλεκτροπαραγωγή ήταν περίπου 1,5 χρόνος, ο χρόνος για το Βιομεθάνιο μπορεί να αποδειχθεί διπλάσιος.

 

  1. Η Συνδεσιμότητα (όροι σύνδεσης).

Εδώ το πράγμα είναι πολύ πιο δύσκολο, λόγω της πολύ μικρής κάλυψης της χώρας από δίκτυα διανομής και μεταφοράς φυσικού αερίου. Οι περισσότερες (υπάρχουσες) μονάδες βιοαερίου απέχουν μερικές δεκάδες χιλιόμετρα από τα πλησιέστερα πιθανά σημεία σύνδεσης, συχνά σε εδάφη είτε βραχώδη είτε εντός αστικού ιστού με κόστος αγωγών ανά μέτρο πολλαπλάσιο αυτού των δικτύων μέσης ηλεκτρικής τάσης. Το γεγονός ότι, μετά από διαπραγματεύσεις, μειώθηκε το μήκος του αγωγού σύνδεσης που θα βαρύνει τον παραγωγό αποτελεί ελάχιστη ελάφρυνση. Όμως, το θέμα της συνδεσιμότητας έχει λυθεί μόνο κατά το σκέλος των δικτύων μεταφοράς, καθότι δεν έχει εγκριθεί ακόμη ο κώδικας διαχείρισης ΕΣΦΑ (που αφορά τον ΔΕΣΦΑ, μοναδικό διαχειριστή δικτύων μεταφοράς). Αυτό είναι πολύ σημαντικό, διότι, λόγω μικρής, σχετικά με άλλες χώρες, γεωγραφικής κάλυψης της χώρας από δίκτυα διανομής (στις πόλεις και σε βιομηχανικές περιοχές), το δίκτυο ΕΝΑΟΝ δεν φαίνεται κατάλληλο να υποδεχθεί περισσότερο από το 30-50% της εθνικής παραγωγής βιομεθανίου, και μάλιστα με σημαντικούς εποχικούς περιορισμούς (που κάνουν το σύστημα πιο πολύπλοκο και δαπανηρό).

Από τα παραπάνω γίνεται σαφές ότι από πλευράς χρόνου αδειοδότησης, αλλά και δυνατοτήτων σύνδεσης, το πλαίσιο είναι προς το παρόν ανεπαρκές. Ακόμη και αν ανακοινωθεί πλαίσιο οικονομικής στήριξης με τιμές αναφοράς κατ’ αντιστοιχία προς τις τρέχουσες τής ηλεκτροπαραγωγής και επιχορήγηση κεφαλαίου της τάξης του 50% του συνολικού κόστους αναβάθμισης-σύνδεσης με το δίκτυο, η μετάβαση προς το Βιομεθάνιο (στην κλίμακα που επιδιώκεται από το ΕΣΕΚ) θα είναι πολύ αργή και το μεγαλύτερο μέρος της θα μεταφερθεί στην δεκαετία 2030-2040.